جرمگیری و بروساژ دو روش درمانی هستند که با تمیز کردن و حذف پلاک های دندانی باعث جلوگیری از بیماری های لثه و پوسیدگی دندان، خوشبو شدن دهان، بهبود ظاهر و از بین بردن زردی دندانها می شوند. در بعضی از افراد به دلیل ویژگی های بیولوژیکی و ساختار ضعیف دندان ها باید هر 6 ماه یکبار و در باقی افراد سالی یک بار نیاز به جرمگیری دارند.

جرم دندان اولین مرحله از مراحل پوسیدگی دندان است. پلاک‌های میکروبی که به آن‌ها باکتری‌های استرپتوکوک گفته می‌شود، در اثر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، واکنش با بزاق دهان و در کنار موارد معدنی سطح دندان‌ها، لایه‌ای سخت به نام جرم را تشکیل می‌دهند. در صورت برداشته نشدن این لایه، دندان‌های شما کاملا در خطر پوسیدگی قرار دارند.

علاوه بر این نکته، جرم به دندان‌ها ظاهری زردرنگ و زشت می‌دهد. جرم باعث بوی بد دهان نیز می‌شود و در درمان‌های دیگر نیز، ممکن است اختلال ایجاد کند. در دنیای امروز که سلامت دندان‌ها یکی از نشانه‌های مهم سلامت عمومی فرد شناخته می‌شود، نمی‌توان از جرم گیری دندان به راحتی عبور کرد.

برای رزرو وقت جرمگیری دندان، با مرکز دندانپزشکی آمیتیس تماس بگیرید.

09918565822

تفاوت بروساژ و جرمگیری دندان چیست؟

در جرم گیری دندان ما چندین مرحله را برای رسیدن به هدف خود که برداشتن جرم‌هاست، طی می‌کنیم. البته جرمگیری را می‌توان به روش‌های مختلفی انجام داد. اولین روش، استفاده از ابزارهای دستی است. در این حالت، پلاک‌ها به کمک جرمگیری به استفاده از لامسه برای شناسایی و برداشتن جرم‌ها استفاده می‌کنیم. البته در حال حاضر، ابزارهای دندانپزشکی مدرنی برای برداشتن جرم‌ها وجود دارند.

گاهی مشاهده می‌شود جرم‌ها به جز دندان، روی لثه هم تشکیل شده‌اند. در این حالت، باید از کورتاژ لثه استفاده کرد.

در مرحله دوم جرم گیری دندان، نوبت به بروساژ می‌رسد. در بروساژ، با استفاده از یک خمیردندان خاص و یک برس برقی چرخشی، دندان‌ها تمیز می‌شوند. بروساژ می‌تواند سطح دندان‌ها را صیقل داده و لایه‌های رنگی را که سختی زیادی ندارند از میان ببرد.

در اینجا باید به یک نکته ظریف، که تفاوت میان جرم گیری دندان و بلیچینگ دندان است، توجه کنید. جرمگیری روش اصلی سفید کردن دندان ها نیست. البته بعد از جرمگیری با محصولاتی مثل خمیر دندان ها و دهانشویه‌ها ممکن است بتوانیم دندان‌ها را سفید کنیم. همچنین هزینه جرم گیری دندان با بلیچینگ تفاوت داشته و ارزان‌تر است.

تمام دندانپزشکان متفق‌القول توصیه می‌کنند که در سال، حداقل یک یا دو بار جرم گیری دندان انجام شود. به این ترتیب دندان‌ها و لثه، از آسیب‌هایی که ممکن است در اثر تشکیل جرم متحمل شوند، در امان می‌مانند.

مهمترین باورهای نادرست درباره جرمگیری دندان

یکی از آزاردهنده‌ترین باورهای نادرستی که درباره جرم گیری دندان وجود دارد، اعتقاد به آسیب‌زنندگی آن است. برخی تصور می‌کنند که جرمگیری ممکن است به مینای دندان آسیب زده یا آن را حساس کند. این موضوع تنها در حالتی صادق است که بلافاصله بعد از جرم گیری دندان، شما کاملا بهداشت دهان و دندان را فراموش کرده و آن‌ها را به حال خود بگذارید. در صورت حفظ دندان‌هادر برابر تشکیل جرم‌های جدید، اصلا نباید نگران پوسیدگی سریع آن‌ها باشید.

یکی دیگر از باورهای اشتباه در مورد جرم گیری دندان، این است که در این پروسیجر، لایه‌ای از دندان تراشیده می‌شود. بدیهی است که چنین موضوعی بی اساس بوده و هیچ دندانپزشکی تصمیم به آسیب به ساختار اصلی دندان‌ها را نمی گیرد. در جرم گیری دندان، تنها پلاک‌ها و جرم سطح دندان است که برداشته می‌شود.

احتمالا دلیل به وجود آمدن این باور، این است که برخی از مردم بعد از جرم گیری دندان، احساس کوچکتر شدن دندان‌ها یا بیشتر شدن فضای خالی میان‌ آن‌ها را داشته‌اند. در حالی که دلیل واقعی این امر، زدوده شدن لایه جرم است.

جرم دندان چیست

در ابتدای مقاله، خلاصه‌ای از چیستی جرم دندان را شرح دادیم. در واقع، جرم دندان، لایه‌ای چسبناک و زنده از باکتری‌هایی است که مدت‌ها در دهان ما زندگی کرده‌اند. این لایه می‌توان به صورت نرم (در مراحل اولیه شکل گیری) یا سخت دیده شود. سخت شدن این لایه معمولا در اثر واکنش با بزاق دندان و جذب مواد معدنی صورت گیرد.

جرم به راحتی و با کمک مسواک از میان نمی‌رود. اگر جرم دندان داشته باشید، معمولا آن را به صورت لایه‌ای نازک میان لثه و دندان‌ها می‌بینید. جرم‌ها ممکن است به زیر لثه‌ها هم نفوذ کنند و در آن‌جا به صورت لایه‌ای تیره رنگ (سیاه یا سبز) به زندگی خود ادامه دهند. جرم زیر لثه بسیار خطرناک بوده و باعث لقی دندان‌ها، تحلیل لثه و استخوان زیر آن می‌شود.

علت ایجاد جرم دندان

در موضوع دلیل ایجاد جرم دندانی، مهمترین موضوعی که همواره بر آن تأکید می‌شود، لزوم رعایت نکات بهداشت دهان و دندان است. البته منظور از رعایت بهداشت، تنها مسواک و استفاده از نخ دندان نیست. سیگار، یکی از مهمترین عوامل اسیب‌زننده به سلامت دندان هاست. علاوه بر سیگار، موارد مخدر همی می‌توانند آسیب‌های جبران ناپذیری بر سلامت دندان‌ها بر جای بگذارند.

مصرف الکل، نوشیدنی‌هایی مثل چای و قهوه و حتی نوشابه‌های گازدار نیز می‌توانند روند تشکیل جرم را تسریع کنند. در کنار تمام این‌ها، بزاق دندان وجود دارد که خود از عوامل تشکیل‌دهنده و تسریع‌کننده شکل‌گیری جرم است. بنابراین نباید تصور شود که صرف نخوردن و نیاشامیدن، نیازی به مسواک نداریم.

استفاده منظم از مسواک و نخ دندان می‌تواند تا حد زیادی جلوی تشکیل جرم را بگیرد. البته مسواک باید به صورت اصولی زده شده، و مدام سطوح را تمیز کند. در صورتی که دندان‌های شما از نظم مناسبی برخوردار نباشد، مسواک نیم‌تواند کاملا آن را تمیز کند. به همین دلیل در این شرایط، استفاده از ارتودنسی دندان گریزناپذیر است.

عوارض جرم دندان

گفتیم که جرم دندان مهمترین و اولین مرحله از شروع پوسیدگی دندان است. با این حال، جرم عوارض دیگری را هم به همراه خواهد داشت.

1. جرم یک لایه زنده باکتریایی است. این لایه، در اثر فعالیت از خود گازی به نام سولفید هیدروژن ازاد می‌کند. این گاز بوی بدی داشته و به عنوان یکی از عوامل مهم بوی بد دهان شناخته می‌شود.
2. گاز، تنها محصول جانبی فعالیت جرم روی دندان نیست. جرم از خود اسیدی نیز تولید می‌کند که منجر به پوسیده شدن دندان‌ها می‌شود. این اسید مرحله به مرحله بیشتر به درون بافت دندانی رسوخ می‌کند. در صورت عدم رسیدگی، شما به ترمیم دندان، عصب کشی و درمان ریشه و حتی کشیدن دندان نیاز پیدا خواهید کرد.
3. گاهی ممکن است جرم به زیر لثه نفوذ کرده و روی ریشه دندان قرار بگیرند. در این صورت درمان‌های ساده دندانپزشکی پاسخگو نبوده و نیاز به درمان‌های پیچیده‌تری خواهیم داشت.
4. جرم به دلیل وجود عوامل بیماری‌زا و ترشح اسید، باعث التهاب لثه و حتی خونریزی آن می شود. در صولانی مدت جرم‌ها می‌توانند عامل اصلی بیماری‌های لثه در نظر گرفته شوند.
5. یکی دیگر از آسیب‌های جرم به لثه، حل کردن فیبر و الیاف کلاژن لثه در اثر قرار گرفتن در معرض اسید است. این موضوع در نهایت منجر به شل شدن و التهاب لثه می‌شود.
6. بدن ممکن است گاه برای مقابله با جرم‌ها، رفتارهایی از خود نشان دهد که موجب بیشتر شدن آسیب می‌شود. یکی از این رفتارها، عقب‌نشینی لثه برای در امان نگه داشتن خود است. این حالت که تحلیل لثه نامیده می‌شود، فقط در صورت پیوند لثه به صورت مجدد درمان می‌گردد.
7. عفونت لثه در بسیاری از موارد محدود به آن‌ها نبوده و استخوان‌های فک را هم درگیر می‌کند.
8. بدترین عوارض ناشی از جرم لثه هنگامی پدیدار می‌شود که باکتریهای این لایه، به جریان خون نفوذ می‌کنند. این امر ریسک بروز بیماری هایی از جمله آنژین صدری، حمله قلبی، سکته مغزی و آترواسکلروزیس را تا سطح زیادی افزایش می‌دهند.

جرم سیاه دندان چیست

جرم سیاه دندانی را باید بدترین حالت از مراحل تشکیل جرم روی دندان‌ها دانست. این لایه، معمولا در بین دندان‌ها تشکیل می‌شود، چرا که در معرض مسواک یا شستشوی مستقیم دندان نیست. جرم سیاه دندانی، معمولا به صورت لکه‌های سیاه دیده می‌شوند. جرم سیاه معمولا علاوه بر جرمگیری، به استفاده از موارد ترمیم کننده نیز نیاز دارد.

جرم سیاه را باید به نوعی زنگ خطر و‌ مراجعه به دندانپزشک دانست. در صورت مشاهده جرم سیاه، باید هر چه سریع‌تر برای برداشتن آن به دندانپزشک مراجعه کنید. در صورت سهل‌انگاری، جرم سیاه به تارتار مبدل خواهد شد.

فواید جرم گیری دندان

همانطور که ملاحظه می‌کنید، در واقع عوارض و مشکلاتی که جرم برای دندان ایجاد می‌نماید، در حدی است که جرمگیری، اجتناب ناپذیر جلوه می‌کند. به کمک جرم گیری دندان ما یکی از بزرگترین دشمنان سلامت دهان و دندان را به آسانی و طی یک جلسه کوتاه مغلوب می‌کنیم. جرمگیری دندان علاوه بر رفع بوی بد دهان، ظاهری زیبا به لبخند شما می‌بخشد.

مراحل جرمگیری دندان

در حال حاضر، بسیار از کلینیک‌های دندانپزشکی از دستگاه‌های اولتراسونیک برای جرم گیری دندان استفاده می‌کنند. این ابزارها با ارتعاش یک قلم فلزی و ضربه به بخش سخت شده پلاک‌های دندانی، باعث برداشته شدن آن می‌شوند. البته اولتراسونیک، استفاده‌های متعددی در دنیای پزشکی دارد.

برای هرچه بهتر کار کردن دستگاه التراسونیک، باید سر آن سرد نگه داشته شده و روی دندان‌ها آب اسپری شود. در کنار این روش، روشی دیگر به نام جرم گیری دستی نیز وجود دارد. در جرم گیری دستی، همانطور که قبل تر توضیح داده شد، جرم‌ها با کمک برس و خمیر دندان مخصوص از روی دندان تراشیده می‌شوند.

در برخی موارد، جرم به بافت لثه نفوذ کرده است. بر خلاف سطح دندان‌ها که جرم‌ها تراشیده می‌شوند، این امکان برای لثه‌ها وجود ندارد. به همین دلیل، لثه اصطلاحا کورتاژ شده و کاملا برداشته می‌شود.

معمولا آخرین مرحله، بروساژ دندان است. برای بروساز دندان، دندان‌ها با نوعی خمیر مخصوص روی آن‌ها آغشته، و سپس با کمک نمک مسواک برقی، شستشو داده شده، تمیز می‌شوند. در انتها سطح دندان‌ها پولیش می‌شوند. برای این کار، از اسپری هوا به همراه جت آب و محلول بی‌کربنات استفاده می‌شود.

جرم‌گیری دندان با لیزر

لیزر یک نوع پرتو متمرکز از شعاع‌های نور است. پرداختن به چیستی لیزر در حوزه فیزیک انجام می‌شود و از حوصله این یادداشت خارج است. به کمک لیزر بسیاری از درمان‌هایی که پیشتر ناممکن شناخته می‌شد، میسر گردید. با کمک لیزر۷ می‌توان نسبت به درمان جرمهای موجود روی ریشه دندان و زیر لثه، امیدوار بود.

لیزر مورد استفاده در جرمگیری با لیزر، آبی رنگ است. با تاباندن پرتوهای لیزر روی لثه، انرژی این پرتوها از میان بافت‌های لثه عبور کرده، و مستقیما جرم‌ها که رنگی تیره دارند را هدف قرار می‌دهد. با افزایش دمام جرم‌ها، باکتری‌های آن کشته می‌شوند در نتیجه، جرم از میان خواهد رفت. به این ترتیب، لثه می‌تواند در مدتی کوتاه، مجددا خود را به دندان‌ها متصل کرده و از التهاب آن نیز کاسته شود. این نوع جرم‌گیری، مناسب از میان بردن جرم ناشی از نوشیدن چای یا قهوه است.

خمیر دندان های ضد جرم

در این مقاله، چندین بار به این نکته اشاره شد که جرم با کمک خمیردندان‌های معمولی از میان نمی‌رود و نیاز به یک درمان پزشکی دارد. با این حال، ممکن است همه شما، در آگهی‌های تلویزیونی یا فروشگاه‌ها، با خمیردندان‌هایی که نام جرمگیر را بر خود دارند، رو به رو شده باشید. در واقع این تنها یک حربه تبلیغاتی است و این خمیردندان‌ها هیچکدام توان برداشتن جرم‌‌های سخت شده را ندارند.

دلیل نامگذاری این خمیردندان‌ها به این نام محتویات آن است. این خمیردندان‌ها معمولا در موارد تشکیل دهنده خود، مقادیر زیادی از موارد ساینده را دارند. این موارد علاوه بر این‌که می‌توانند به مینای دندان آسیب برسانند، تنها می‌توانند رنگ و مواد رسوب کرده روی دندان که اصطلاحا به آن، زنگ دندان گفته می‌شود را از میان بردارند.

همچنین این موارد ساینده، خراش‌های ریزی را روی سطح دندان قرار می‌دهند که خود عمل ناپایداری سلامت دندان و آسیب به سلامت دهان می‌شود. به همین دلیل توصیه شده که در طول هفته استفاده از این نوع خمیر دندان‌ها را محدود کرده و از خمیردندان‌های ژله‌ای استفاده کنید. همچنین استفاده از فلوراید نیز می‌تواند جلوی تشکیل جرم را گرفته و به نوعی، این محلول‌ها هستند که ضد جرم به شمار می‌آیند.

جرمگیری دندان در منزل

آیا می‌توان در منزل نیز جرم گیری انجام داد؟ در حال حاضر بسیاری از مردم به دنبال این هستند تا درمان‌های پزشکی را در خانه و با استفاده از موارد معمولی انجام دهند. با این حال، چنین کاری ممکن است عوارضی را در پی داشته و یا اصولا بی‌اثر باشد. جرم گیری دندان هم از این امر برکنار نبوده و دستورالعمل‌های مختلفی برای جرمگیری دندان در منزل ارائه شده‌اند.

مهمترین آن‌ها شامل:

• استفاده از مخلوط سرکه و جوش شیرین
• غرغره محلول هیدروژن پراکسید
• استفاده از جرم گیر دندان

و دیگر درمان‌های خانگی و سنتی، مثل استفاده از پوست پرتقال، جویدن کنجد و غیره است. با وجود برخی از تأیید‌های بین‌المللی و داخلی که در مورد برخی از این درمان‌ها وجود دارد، ما به شما امتحان کردن آن‌ها را توصیه نمی‌کنیم. این موضوع دلایل متعددی دارد که بعدها در یک مقاله مجزا به آن خواهیم پرداخت.

هزینه جرمگیری دندان

یکی از سوالات ثابت مردم در مورد درمان‌ای دندانپزشک، هزینه دقیق آن است. با این حال، در بیشتر موارد، امکان ارائه قیمت دقیقی از هزینه یک درمان دندانپزشکی وجود ندارد. چرا که این قیمت بسته به شرایط مختلفی می‌توان متغیر باشد. هزینه جرم گیری دندان هم از این موضوع مبرا نیست. طبیعتا موارد مختلفی وجود دارند که در هزینه جرم گیری موثر هستند. این موارد شامل:

• روش مورد استفاده در درمان،
• تعداد جلسات مورد نیازی،
• مراقبت‌های لازم پس از درمان
• و سطح تخصص دندانپزشک می‌باشند.

بنا به بررسی‌های صورت گرفته، قیمت جرمگیری دندان در تهران سال ۱۴۰۱ از حدود ۵۰۰ هزار تومان تا ۹۰۰ هزار تومان متغیر است. با این حال این قیمت‌ها برای جرم گیری کامل دندان‌ها بوده و موارد متعددی در هزینه نهایی تاثیر گذاشته‌اند. برای کسب اطلاع از هزینه جرمگیری دندان شما در مرکز دندانپزشکی آمیتیس، می‌توانید یک وقت مشاوره حضوری دریافت کنید.

عوارض جرمگیری دندان

جرمگیری دندان یک درمان کم عارضه و ایمن محسوب می‌شود. صرف نظر از برخی شرایط خاص، نتایج جانبی در اثر جرم گیری ممکن است به وجود بیاید که طبیعی بوده و جای نگرانی خاصی از بابت آن وجود ندارد. مهمترین عوارض ناشی از جرمگیری دندان، شامل این موارد می‌شوند:

• خطر عفونت در اثر ایجاد زخم در تمامی درمان‌های پزشکی وجود دارد. برای جلوگیری از این حالت، از فیبرهای آنتی بیوتیک بر روی لثه در مدت یک هفته پس از درمان استفاده می‌شود.
• در مواردی که جرم یا بوی بد دهان در اثر ان شدید باشد، نگرانی‌هایی از بابت عفونی شدن ممکن است وجود داشته باشد. به همین علت، ممکن است استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها تجویز شود.
• درد بعد از جرم گیری نیز عادی است. این درد ممکن است حالت ضربان‌دار داشته باشد که آن را هم باید عادی تلقی کنید. این درد ممکن است بعد از مسواک زدن عود کند. بنابراین بهتر است از محکم مسواک زدن خودداری کنید.
• در حدود ۳ الی چهار روز بعد از جرمگیری، ممکن است حساسیت دندان‌ها به تغییرات دما بیشتر شود.
• گاهی بعد از جرمگیری با خونریزی لثه رو به رو می‌شویم. این عارضه نیز عادی است و جای نگرانی از بابت آن وجود ندارد.
• مهمترین نگرانی که بعد از جرمگیری دندان وجود دارد، ایجاد فاصله بین دندانی بعد از جرمگیری است.

مراقبت های بعد از جرم گیری و بروساژ دندان

برای کاهش هر چه بیشتر این عوارض، بهتر است به نکاتی بعد از جرمگیری دندان توجه کنید.

• در صورتی که بافت لثه ملتهب شده است، بهتر است در نحوه مسواک زدن خود تغییراتی ایجاد کنید. مدت آن را کوتاه‌تر کرده، و با ملایمت بیشتری براش کنید.
• شستشوی دهان با محلول ‌های آنتی میکروباکتریال یا محلول گرم سالین توصیه می‌شود.
• تا مدتی از جویدن غذاهای سخت خودداری کنید. خصوصا اگر برای جرمگیری دندان‌های شما از بیحسی موضعی استفاده شده باشد.
• اگر احساس درد شما را آزار می‌دهد، می‌توانید تحت نظر پزشک از مسکن‌ها استفاده کنید. دقت کنید این مسکن‌ها نباید رقیق‌کننده خون باشند.
• در صورت بروز حساسیت‌های دندانی بای از خمیردندان‌ های ضد حساسیت که حاوی نیتریت پتاسیم هستند استفاده کنید.
• پس از جرمگیری توجه ویژه‌ای به بهداشت دهان و دندان خود داشته باشید. مصرف سیگار را کاهش داده، موارد شیرین و چسبناک را کنار بگذارید. همیشه از نخ دندان استفاده کرده و روزی دوبار مسواک کنید.