آیا ترمیم دندان و یونیت دندانپزشکی برای شما ترسناک است؟ دندان‌ها محکم‌ترین استخوان‌ها در بدن انسان هستند. با این حال مجاورت با بیش از ۳۰۰ نوع باکتری موجود در دهان انسان گاهی موجب ایجاد پوسیدگی دندان می‌شوند. در نتیجه دندانپزشکی ترمیمی Restorative Dentistry برای حفظ لبخند زیبای شما وارد میدان شده و آسیب‌های وارد شده به دندان‌ها را به راحتی برطرف می‌کند. ترمیم دندان یک درمان ساده ولی مهم برای حفظ سلامت و زیبایی لبخند شماست.

ترمیم دندان به خودی خود درمان دشواری نیست. مشکل اینجاست که بسیاری از کسانی که به ترمیم دندان نیاز دارند به دلایلی مثل ترس از کلینیک دندانپزشکی یا نگرانی از هزینه‌ها و توهم خوددرمانی پوسیدگی، از مراجعه به دندانپزشکی خودداری می‌کنند. توجه داشته باشید پوسیدگی‌های دندان یا لکه‌های سیاه به وجود آمده روی آن‌ها به هیچ عنوان با مسواک زدن یا قرقره دهانشویه قابل درمان نیستند و برای از بین بردن آسیب‌های وارده، تنها راه ترمیم مستقیم دندان است.

بنابراین اگر در دندان‌ها خود احساس درد کرده و یا نشانه‌های آسیب به دندان مانند ترک یا لب پر شدن را مشاهده می‌کنید، پیش از وخیم شدن اوضاع و هر چه سریع‌تر به دندانپزشک مراجعه کنید. به حال خود گذاشتن پوسیدگی ممکن است به قیمت سرایت کردن عفونت به پالپ (قسمت زنده دندان) تمام شده و در نتیجه نیاز به عصب‌کشی یا در بدترین حالت، کشیدن دندان پیدا کنیم.

در چنین حالتی تنها راه ممکن برای ترمیم لبخند شما، استفاده از ایمپلنت دندان خواهد بود. در این مقاله با دندانپزشکی تخصصی آمیتیس همراه باشید تا با بررسی تمام روش های ترمیم دندان بتوانید بهترین شیوه ترمیم دندانها را انتخاب کنید. برای رزرو وقت و مشاوره رایگان تلفنی یا حضوری، می‌توانید شماره تماس خود را برای ما ارسال کنید:

ترمیم دندان چیست؟

به زبان ساده، ترمیم دندان Dental Restoration یعنی خارج کردن بافت‌های پوسیده‌ی دندان و جبران آسیب وارده به کمک مواد ترمیمی مختلف. ترمیم دندان ممکن است به روش مستقیم (در یک جلسه) و یا روش غیرمستقیم (در بیش از یک جلسه) انجام شود. ترمیم دندان غیرمستقیم معمولا برای آسیب‌های خیلی شدید مناسب است. در ترمیم دندان با کانتورینگ (یا تراش دندان) و تزریق مواد شبیه به بافت دندان، دندان‌های آسیب دیده را به شکل اول خود بازمی‌گردانیم.

مدت زمان ترمیم دندان کاملا بستگی به شدت پوسیدگی دندان‌ها دارد. پس اگر فکر می‌کنید فقط نیاز به پرکردن دندان به صورت سطحی دارید، نیازی نیست نگران زمان انجام آن باشید. یک جلسه ترمیم دندان حداکثر یک ساعت یا کمتر طول خواهد کشید.

چه زمانی نیاز به ترمیم دندان داریم؟

دندان‌ها به دلایل مختلفی ممکن است آسیب دیده و به ترمیم نیاز داشته باشند. این آسیب همیشه در اثر پوسیدگی یا همان «کرم خوردگی» دندان‌ها نیست. هر گونه آسیب های تروماتیک دندانی مثل ترک و شکستگی یا لب‌پر شدن دندان‌ها را می‌توان با ترمیم جبران کرد.

معمولا در کشور ما بیمارانی که به ترمیم دندان نیاز دارند هنگامی به دندانپزشکی مراجعه می‌کنند که، یا متوجه تغییری در ظاهر دندان‌های خود شده، و یا درد دندان آن‌ها را ناچار به مراجعه به پزشک کرده است.

ترمیم دندان های پوسیده

پوسیدگی یعنی آسیب به به دندان در اثر فرسایش ناشی از ترشح اسید باقی‌مانده از فعالیت باکتری‌ها. از اصلی‌ترین دلایل پوسیدگی دندان، تشکیل جرم روی آن‌ها است. جرم، خود در اثر باقی‌ ماندن طولانی مدت پلاک روی مینای دندان به وجود می‌آید. دلیل تشکیل پلاک دندان، ایجاد زمینه فعالیت باکتری‌ها در کنار باقی‌مانده‌های غذاهای مصرف شده در درزهای بین دندان‌‌ها است. جرم، که یک لایه سخت شده از باکتری‌های فعال و زنده است، با ترشح اسید، موجب خوردگی مینای دندان و ایجاد پوسیدگی در دندان می‌شود.

فعالیت باکتری‌ها ممکن است به جز تخریب مینا و عاج دندان، روی سلامت لثه‌ها هم اثر بگذارند و باعث لقی دندان‌ها و در نتیجه افتادن آن‌ها هم بشوند. پوسیدگی در برخی افراد با درد همراه است.

راه های تشخیص پوسیدگی دندان و علایم دندان پوسیده

پوسیدگی یک مشکل جدی برای دندان‌هاست و باید به سرعت فکری به حال آن کرد. تغییر رنگ، احساس درد، التهاب لثه و یا احساس وجود سوراخ روی دندان هنگام لمس با زبان از نشانه‌های قطعی پوسیدگی دندان هستند. با این حال برای شناسایی پوسیدگی راه‌های قطعی‌تری هم وجود دارد:

معاینه ظاهری

راحت‌ترین راه برای تشخیص پوسیدگی دندان، مراجعه به دندانپزشک و معاینه حضوری دندان‌ها است. دندانپزشک با استفاده از ابزارهای فلزی خاصی، روی دندان‌ها را بررسی و در صورت وجود هر گونه پوسیدگی، بلافاصله متوجه آن خواهد شد.

تصویربرداری رادیولوژی

تقریبا تمامی دندانپزشکان در ابتدای شروع پروسه درمان، از بیماران می‌خواهند تصویر رادیولوژی از دندان‌های خود تهیه کنند. رایج‌ترین نوع عکس اشعه ایکس مورد استفاده، تصاویر OPG هستند. در این تصاویر، تمامی دندان‌های دو فک تصویربرداری می‌شوند. در کنار OPG، CBCT دیگر نوع از تصاویر رایج رادیولوژی اشعه ایکس به شمار می‌آید. در تصاویر رادیولوژی می‌توان پیش از شروع، شدت و عمق پوسیدگی‌ها را تشخیص داد.

استفاده از رنگ مخصوص برای تشخیص پوسیدگی

یکی دیگر از راه‌های تشخیص پوسیدگی، پاشیدن رنگ مخصوص تشخیص پوسیدگی روی دندان‌ها است. این روش چندان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. رنگ یاد شده با قرار گرفتن در معرض پوسیدگی، به آن می‌چسبد. رایج‌ترین انواع رگ‌های مخصوص شامل این موارد هستند:

• محلول فوشین بازی در گذشته مورد استفاده بود و به دلیل سرطان‌زا شناخته شدن منسوخ شده است.
• محلول Red Acid برای بررسی پوسیدگی‌های بیرونی و سطحی
• ژل Detector Caries از کاربردی‌ترین انواع که در دندانپزشکی کودکان به کار می‌رود.
• محلول EDTA لاکتیک اسید Ethylene Diamine Tetra acetic Acid برای شناسایی کلاژن‌های دندانی خراب شده
• Iodine Povidone

استفاده از فلورسانس لیزر

این روش یک روش بصری برای بررسی قسمت‌های بالای دندان و حرفه‌ها و شکاف‌های آن است. با این روش به راحتی پوسیدگی با شکستگی دندان‌ها را مشاهده کرد. این دستگاه، به نام دیاگنوگت هم شناخته می‌شود.

ترمیم دندان شکسته و ترک خورده

دندان‌ها ممکن است به دلایل مختلفی دچار ترک‌خوردگی یا شکستگی شوند. مهمترین دلایل شکستگی و یا ترک دندان‌ها، شامل قرار گرفتن در معرض دماهای زیاد و کم (انبساط و انقباض متوالی سریع)، ضربه و یا فشار بسیار زیاد است. در بیشتر موارد این فشار را ضربه در اثر فعالیت‌های ورزشی یا شکستن و باز کردن چیزها با دندان اتفاق می‌افتد.

کانتورینگ دندان از روشهای ترمیم دندان شکسته

معنی ترمیم کانتورینگ دندان، تراش دندان‌ها است. برخی اوقات می‌توان با استفاده از تراش کنارهای دندان شکسته یا ترک خورده، کار ترمیم آن‌ها را به سرانجام رساند.

ترمیم رنگ تاج دندان های جلو

کلمه ترمیم دندان ممکن است گاهی برای پروسیجرهای زیبایی ترمیم رنگ دندان هم استفاده شود. رنگ دندان انسان به طور طبیعی شیری و کمی متمایل به زرد است. البته رنگ دندان‌های افراد مختلف معمولا با یکدیگر فرق دارد. با این حال، در جامعه این تفکر وجود دارد که دندان‌های سالم و زیبا، سفید و براق هستند.

برای سفید کردن دندان باید دو مرحله کار جرم‌گیری (درمانی و ضروری) و بلیچینگ (غیرضروری و زیبایی) انجام شود.

فرق جرم‌گیری لثه و جرم‌گیری دندان

همان طور که پیشتر اشاره شد، جرم یک لایه از باکتری‌های زنده روی دندان است که با مسواک یا دهانشویه پاک نمی‌شوند. جرم با ترشح اسید‌های مخرب، مینای دندان را تخریب کرده و باعث پوسیدگی دندان می‌شود. برای خلاص شدن از دست جرم‌ها و جرم‌گیری دندان، باید با دستگاه مخصوص، جرم‌ها را خرد و جدا کرد.

گاهی ممکن است جرم به حدی رشد کرده باشد که وارد شیار دندانی، یعنی فاصله بین لثه و دندان شده و حتی به ریشه تسری پیدا کند. در چنین شرایطی باید با فلپ لثه، ریشه‌های دندان هم جرم‌گیری شود. به این درمان، جرم‌گیری لثه گفته می‌شود.

ترمیم دندان های قدیمی یا ساییده شده

فرسایش و ساییدگی دندان‌ها از دلایل مهم دیگر برای ترمیم دندان است. برخی از افراد به دلایل مختلف عصبی (مثل مشکلات ناشی از استرس یا تیک عصبی) یا عدم قرارگیری درست دو استخوان فک روی یکدیگر، دچار دندان قروچه، فشار دائمی روی دندان و یا ساییدگی دندان‌ها می‌شوند. این مراجعان لزوما افرادی با سنین بالا نیستند؛ بلکه گاهی نوجوانان هم با این مشکلات رو به رو می‌شوند.

در این شرایط، باید برای رفع مشکل فرسایش روی تاج هم پروسیجرهای ترمیمی انجام شود. در نوجوانان باید همراه با ترمیم دندان، نسبت به ریشه‌یابی دلیل ساییدگی هم کارهای لازم را انجام دهیم. درمان‌های دارویی، استفاده از نایت گارد و ارتودنسی، رایج‌ترین این موارد هستند.

ترمیم دندان شیری کودکان

سن مراجعان برای ترمیم دندان حتی می‌تواند از این هم کمتر شود. برخی از مراجعان به کلینیک های دندانپزشکی، کودکان و خردسالان هستند. معمولا دندان‌های شیری کودکان به دلیل استفاده زیاد از خوراکی‌های شیرین و عدم مسواک زدن به صورت صحیح دچار پوسیدگی می‌شود. در این موارد برای ترمیم دندان‌ها، از پرکننده‌هایی به جز آمالگام استفاده کنیم.

ترمیم دندان عقل

دندان‌های عقل دو جفت دندان اضافی هستند که در سنین بلوغ، از دو طرف درونی ردیف دندان‌های دو فک، شروع به بیرون آمدن می‌کنند. معمولا دندانپزشکان ترجیح می‌دهند این دندان‌ها را خارج کنند. با این حال گاهی این دندان‌ها به دلایل مختلفی حفظ شده و حتی برای افزایش عمر آن‌ها، باید درمان‌های ترمیم دندان دریافت کنند.

البته این تنها حالتی نیست که دندان‌ها به خاطر دندان عقل باید ورد ترمیم قرار واقع شوند. دندان‌های عقل هنگام رشد می‌توانند موجب پوسیدگی برای دندان کناری خود شوند. در این شرایط، باید پس از کشیدن دندان عقل، روی ترمیم دندان‌هایی که از پهلو آسیب دیده‌اند کار ترمیم انجام دهند.

ترمیم روکش دندان آسیب دیده

همیشه دلیل ترمیم دندان، ترمیم مینا و عاج دندان نیست. بلکه گاهی این ترمیم‌های پیشین هستند که به ترمیم نیاز دارند. هر یک از کلاهک‌هایی که برای تاج دندان استفاده می‌شوند، عمر خاص خود را داشته و پس از آن، بهتر است در صورت هر گونه آسیب، مورد رسیدگی قرار گیرند. برای این کار بهتر است روکش دندان تعویض شود.

ترمیم بعد از درمان ریشه دندان (عصب ‌کشی)

درمان ریشه دندان هم از دلایل مهم ترمیم دندان است. در طی این درمان، برای خارج کردن عفونت از ساختار دندانی، تاج به شدت تخریب شده و باید با ترمیم دندان، آن را بازسازی کرد. این کار را می‌توان با کمک روکش یا پرکردن دندان انجام داد. چگونگی این ترمیم بستگی به نوع درمان ریشه و دندان مورد ترمیم دارد.

انواع روش های ترمیم دندان

تقریبا هر کسی تجربه یک بار ترمیم دندان را دارد. با وجود ساده به نظر رسیدن مراحل ترمیم دندان، پروسیجرهای دندانپزشکی ترمیمی به روش‌های مختلف و گاه، بسیار پیچیده‌ای انجام می‌شوند. بسته به شرایط این نوع درمان، ممکن است نیاز به ترمیم دندان به صورت مستقیم یا رپوش‌های غیر مستقیم داشته باشیم. روش‌هایی که در نهایت پوسیدگی را با پرکردگی ‌های نقره‌ای و سفید در لبخند شما عوض می‌کند.

روش مستقیم ترمیم دندان

اما معنی روش غیرمستقیم در ترمیم دندان چیست؟ اگر بخواهیم به سادگی توضیح دهیم، ترمیم دندان مستقیم، در یک مرحله و پس از تراش پوسیدگی با قرار دادن مواد پرکننده روی ناحیه مورد نظر انجام می‌شود. ترمیم مستقیم دندان، مناسب پوسیدگی‌ها یا آسیب‌های سطحی دیگر دندان است. رایج‌ترین انواع مواد مورد استفاده در ترمیم مستقیم دندان شامل این موارد هستند:

• آمالگام
• کامپوزیت
• سرامیک
• گلاس آینومر
• طلا

ترمیم یک سطحی، دو سطحی و سه سطحی دندان

ترمیم مستقیم دندان را می‌توان به صورت یک سطحی، دو سطحی و یا سه سطحی به انجام رساند. این روش‌ها، ارتباطی با تکنیک مورد استفاده برای ترمیم ندارند، بلکه صرفا توضیح‌دهنده عمق پوسیدگی برداشته شده، و نحوه قرار دادن مواد پرکننده و ترمیم کننده روی دندان هستند. در ترمیم یک سطحی، با ساده‌ترین و سطحی‌ترین نوع از ترمکیم رو به رو هستیم. در حالی که ترمیم سه سطحی با کمی بدشانسی، ممکن بود ما را ناچار به درمان ریشه دندان کند.

ترمیم دندان با پر کردن

پر کردن دندان، شناخته شده‌ترین روش ترمیم دندان است. حتما شما هم تا به حال آثار پوسیدگی‌های دندان روی تاج را دیده‌اید. پوسیدگی، معمولا با سوراخ کردن مینا و نفوذ به عاج اتفاق می‌افتد. ظاهر این پوسیدگی‌ها شبیه به کرم‌خوردگی میوه‌ها بوده و به همین دلیل با این نام شناخته می‌شود. پسویدگی‌‌های عمقی را باید با پرکردن دندان ترمیم کرد.

بسته به نوع دندان مورد ترمیم، از مواد مختلفی برای پرکردن دندان استفاده می‌شود. مواد پرکننده فلزی مثل آمالگام (حاوی آلیاژ نقره، قلع، مس، جیوه و روی) و طلا بیشترین دوام را دارند. اما ظاهر آن‌ها برای همه خوشایند نیست. برای همین بیشتر برای دندان‌ها خلفی استفاده می‌شوند. در حالی که گلاس آینومر، کامپوزیت و سرامیک کاملا همرنگ دندان‌ها بوده و برای زیبا نگه داشتن لبخند، از آن‌ها استفاده می‌شود.

ترمیم دندان با کمک باندینگ

البته پوسیدگی همیشه مستقیما و از وسط دندان شروع به گسترش نمی‌کند. گاهی این پوسیدگی‌ها کناره‌های تاج دندان را تخریب کرده و ما را مجبور به کاربرد روش باندینگ دندان می‌کند. باندینگ دندان، یک روش برای ترمیم کناره‌های آسیب دیده دندان‌ها به کمک قرار دادن لایه لایه مواد پوشاننده و محکم کردن آن با لایت کیور آبی رنگ است.

البته همیشه این پوسیدگی دندان نیست که موجب آسیب رسیدن به آن می‌شود. در بسیاری از موارد ترمیم دندان با کمک باندینگ در اثر لب پر شده، شکستگی و یا ترک روی دندان‌ها اتفاق می‌افتد. گاهی نیز برای بستن فاصله میان دو دندان، باید باندینگ جهت ترمیم این فاصله انجام شود.

ترمیم دندان به روش بیلد آپ دندان

با وجود ساده به نظر رسیدن موضوع، معمولا دندانپزشکان با چالش‌های پیچیده‌تری در ترمیم دندان‌ها رو به رو است. مثل پوسیدگی‌های عمیق ظریفی که مستقیما خود را به پالپ رسانده و عصب‌کشی را اجباری می‌کنند. گاهی نیز نوع پوسیدگی به شکلی گسترش یافته که در زمان کمی، موجب آسیب به بخش‌های زیادی از تاج می‌شود. شکستگی کامل بخش‌های زیادی از تاج هم ممکن است ما را مجبور به بیلد آپ دندان کند.

ترمیم بیلد آپ دندان، به معنی ساختن شکل اصلی تاج دندان با کمک مواد ترمیمی است. انتخاب بین این روش و یا استفاده از ترمیم غیرمستقیم با استفاده از روکش، گاهی منجر به بروز یک چالش در قضاوت دندانپزشکان می‌شود.

روش غیرمستقیم ترمیم دندان

در سوی دیگر، ترمیم غیر مستقیم دندان وجود دارد. ترمیم غیر مستقیم دندان را باید در دو مرحله و با ساخت رستوریشن (بخش قابل نصب روی دندان) در لابراتوار و سپس قرار دادن آن روی دندان‌ها انجام داد. اینلای و آنلای، تاج، پل، روکش و پروتز شناخته شده‌ترین روش‌های ترمیم غیر مستقیم دندان هستند.

معنی ترمیم دندان به روش اینلی و آنلی چیست؟

ترمیم به روش اینله و انله یکی از اصطلاحات رایج در دندانپزشکی ترمیمی است. ممکن است شما این نام‌ها را به شکل اینله (Onlay) و آنله (Inlay) هم شنیده باشید. گاهی آسیب وارد شده به دندان به حدی است که پرکردن و یا بیلد آپ نمی‌توانند به آن کمک کنند. با این حال اسیب هنوز به حدی نیست که نیاز به عصب‌کشی یا روکش کردن دندان داشته باشیم. اینلی و آنلی روش‌های در ترمیم دندان هستند که می‌توانند خلا درمانی بین این روش‌ها را پر کنند.

کاربرد اینلی و آنلی بیشتر در دندان‌ها خلفی است. اینله Inlay در پسویدگی‌های شدید ولی محدود کاربرد دارد. برای اینله کردن دندان‌ها، می‌توان با قرار دادن یک رستوریشن داخل ناحیه تخلیه شده دندان، آسیب وارده را جبران کرد. البته گاهی اسیب بسیار شدید است و سطح زیادی از دندان نیازمند ترمیم است. در چنین شرایطی با آنله یا آنلی Onlay کردن دندان، تمام سطح دندان را ترمیم می‌کنیم.

یک متد دیگر به نام اورلی Overlay هم وجود دارد که بیشتر شبیه روش اندوکراون محسوب می‌شود. در این روش باید با قرار دادن یک تاج پیش ساخته شده، تمام رویه تاج را بازسازی کنیم.

روکش های دندانی

یکی دیگر از روش‌های رایج در رستوریشن‌های دندانی یا ترمیم دندان، استفاده از انواع روکش‌های دندان است. این روکش‌ها ممکن است به صورت ایمپلنت، ونیرهای کامپوزیتی و سرامیکی (یا لمینت از جنس پرسلان) و یا دیگر کلاهک‌های از جنس سرامیک، فلز و یا ترکیبی باشد. با وجود ترمیم بسیار موفقی که روکش‌ها می‌توانند برای دندان‌های آسیب دیده فراهم کنند، روکش دندان معایبی هم دارد. مهمترین آن‌ها، قیمت بالای روکش و آسیب غیر قابل بازگشت به ساختار تاج دندان است.

مهمترین انواع روکش‌های مورد استفاده از این جنس‌ها ساخته می‌شوند:

• سرامیک پرسلان
• کامپوزیت
• فلز
• روکش‌های هیبرید فلز متصل به سرامیک

مزایای ونیر برای ترمیم دندان

در روکش دندان، تاج برای قرارگیری کلاهک روکش تراشیده شده و با چسب به آن متصل می‌شود. با این حال، گاهی آسیب وارده به دندان به حدی جزئی است که دندانپزشک نمی‌خواهد چنین آسیبی را به دندان وارد کند. معمولا دلیل ترمیم دندان در چنین مواردی، لب پر شدن یا تغییر رنگ دندان است.

ونیر راه حلی میانی برای استفاده از روکش‌های بسیار نازک بدون آسیب به ساختار دندان است. ونیر جزو درمان‌های زیبایی دندانپزشکی شناخته می‌شود. ترمیم دندان با ونیر کامپوزیت را باید بهترین نوع زا ترمیم‌های دندان، از نظر نتیجه نهایی شناخت. به همین دلیل در اصلاح طرح لبخند و ساخت لبخند هالیوودی، از این نوع ترمیم استفاده می‌شود.

ایمپلنت یا کاشت دندان

روکش‌ها در کنار درمان ریشه معمولا می‌توانند بدترین پوسیدگی‌های دندان را ترمیم کنند. با این حال گاهی آسیب وارده به دندان به حدی وخیم است که هیچ راهی جز کشیدن دندان وجود ندارد. در این شرایط، برای ترمیم دندان از دست رفته، می‌توانیم از ایمپلنت استفاده کنیم. ایمپلنت، یک پروتز دائمی به شکل دندان بوده و از دو جزء تشکیل شده است. این دو جزء شامل فیکسچر (یا پایه پیچی درون استخوان فک) و اباتمنت (یا تاج مصنوعی متصل به پایه) می‌باشد.

بزرگترین مزیت ایمپلنت، عمر بالای آن و ظاهر بسیار طبیعی نتیجه نهایی است. تنها نکته‌ای که می‌توان در بحث معایب ایمپلنت مطرح کرد، هزینه بالای ایمپلنت دندان می‌باشد. به همین دلیل می‌توان گزینه جایگزین بریج دندان را هم در نظر گرفت.

پل یا بریج دندانی

پل یا بریج دندان یک رستوریشن موقت و قابل حرکت است. در بریج دندان، یک دندان مصنوعی با کمک دو پایه در طرفین آن ( که روی دو دندان کناری محکم می‌شود) فقدان دندان از دست رفته را جبران می‌کند. بریج دندان با وجود مزیت‌هایی که از نظر قیمت دارد، چندان پیشنهاد نمی‌شود.

در صورتی که برای انتخاب بهترین روش ترمیم دندان تردید دارید، می‌توانید از مرکز دندانپزشکی آمیتیس وقت مشاوره حضوری رزرو کنید.

09918565822

معرفی انواع مواد مورد استفاده برای ترمیم دندان

ترمیم دندان‌های آسیب‌دیده به بهترین شکل، یک نگرانی اصلی برای مراجعان به دندانپزشکی است. مهمترین بخش از این نگرانی، به خاطر ظاهر دندان‌های ترمیم شده و اتفاقی است که برای لبخند فرد می‌افتد. بهترین گزینه‌های ترمیم دندان همیشه توسط دندانپزشک به مراجعان توضیح داده می‌شود. این گزینه‌ها شامل مزیت‌ها و معایب ترمیم دندان با مواد همرنگ یا ترمیم با مواد تیره‌تر فلزی است.

همان طور که اشاره کردیم، نمی‌توان مواد خاصی را به عنوان بهترین ماده ترمیم دندان قلمداد کرد. هر یک از روش‌ها و مواد مورد استفاده در ترمیم دندان مزیت‌ها و معایب خاص خود را دارند که آن‌ها را مناسب شمار خاصی از مراجعان می‌سازد.

ترمیم دندان با آمالگام

اگر با ترمیم دندان با مواد غیر همرنگ تیره آشنا باشید، آمالگام را هم می‌شناسید. آمالگام یک آلیاژ فلزی متشکل از نقره، جیوه و چند فلز دیگر است. این آلیاژ فلزی به دلیل دوام بالا و استحکام مناسب مورد توجه بسیاری از دندانپزشکان بوده و به همین دلیل به شکل گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. هنگام ترمیم دندان با آمالگام مزیت‌های دیگر نیز دارد:

• آمالگام ارزان‌ترین ماده برای ترمیم دندان است..
• ترمیم دندان با آمالگام به دلیل عدم نیاز به خشک نگه داشتن دندان هنگام کار، ساده‌تر است.
• آمالگام می‌تواند تا ۱۵ سال هم عمر کند.
• آمالگام بیش از ۱۵۰ سال است که مورد استفاده بوده و از این نظر، می‌توان به راحتی در مورد نتایج مورد انتظار از آن در دراز مدت اظهار نظر کرد.

آیا جیوه موجود در آمالگام ضرر دارد؟

با وجود این مزیت‌ها، آمالگام چندان میان کسانی که تصمیم به ترمیم دندان خود دارند محبوب نیست. بزرگترین دلایل نارضایتی یا ترس مراجعان از آمالگام، به دلیل ظاهر ناخوشایند آن و ترس از جیوه موجود در آمالگام است. شاید بدانید که جیوه یک فلز سمی است و می‌تواند به عروق قلبی و شبکه اعصاب به شکلی جبران‌ناپذیر آسیب بزند. در واقع یک یک مطالعه بر روی ۱۵۰ بیمار نشان می‌دهد نسبت جیوه خون افراد با بیش از هشت دندان ترمیم شده با آمالگام، صد و پنجاه درصد بالاتر از افرادی است که از آمالگام استفاده نکرده‌اند.

با این حال تاکنون هیچ منع گسترده‌ای علیه استفاده از آمالگام در کشورهای پیشرو اتفاق نیفتاده است. شورای امور علمی انجمن دندان‌پزشکی آمریکا (ADA) ایمنی و کارایی آمالگام را دوباره به‌عنوان یک ماده ترمیمی تائید می‌کند. اصول اخلاق و کد رفتار حرفه‌ای ADA بیان کرده جداسازی ترمیم‌های آمالگام از بیمارانی که به آن حساسیتی ندارند با هدف جدا کردن مواد سمی از بدن، زمانی که تنها به صلاحدید دندان‌پزشک انجام شود کاری اشتباه و غیراخلاقی است.

 همچنین سازمان غذا و داروی آمریکا آمالگام را به‌عنوان یک ماده کلاس ۲ (با خطر متوسط) دسته‌بندی کرده و آن را در ردیف طلا و کامپوزیت‌های همرنگ دندان با پایه رزینی قرار داده است. در واقع خطر جیوهٔ آمالگام از خطر جیوهٔ بسیاری از غذاهای دریایی کمتر است. مصرف دو وعده غذای دریایی در هفته جیوهٔ بیشتری نسبت به یک ترمیم با این ماده وارد بدن می‌کند که در واقع هر هیچکدام خطری برای سلامتی ندارند.

با وجود این موارد، دندانپزشکان ترجیح می‌دهند از آمالگام برای این افراد استفاده نکنند.

• زنان شیرده، باردار و یا زنانی که تصمیم به بارداری دارند
• کودکان زیر ۶ سال
• افرادی که از بیماری‌های عصبی مانند ام‌اس، آلزایمر و پارکینسون رنج می‌برند.
• افرادی که به جیوه یا سایر مواد تشکیل‌دهنده آمالگام دندانی آلرژی دارند.

ترمیم دندان با کامپوزیت

کامپوزیت یک ماده ترکیبی شامل رزین آکریلیک و پرکننده شیشه پودری است که در بسیاری از ترمیم‌های مختلف دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد. کامپوزیت را باید محبوب‌‌ترین ماده مورد استفاده میان عموم مرجعان دانست. یکی از تحقیقات میدانی نشان می‌دهد بیش از ۶۰ درصد کسانی که برای ترمیم دندان به دندانپزشکی مراجعه می‌کنند، کامپوزیت را ترجیح می‌دهند.

مزایای ترمیم دندان با کامپوزیت

بزرگترین مزیت استفاده از کامپوزیت هم رنگ بودن آن با رنگ دندان‌ها، درمان حساسیت دندان به سردی و گرمی و هزینه نسبی پایین‌تر آن در مقایسه با مواد همرنگ دیگر است. همچنین کار با کامپوزیت راحت بوده و می‌توان در یک جلسه به خوبی دندان‌ها را با آن ترمیم کرد. کامپوزیت در صورت مراقبت درست از دندان‌ها از ۷ الی ۱۰ سال ماندگاری برخوردار است.

ترمیم با کامپوزیت بهتر است یا آمالگام؟

انتخاب میان کامپوزیت و آمالگام یکی از انتخاب‌هایی است که هر مراجع و دندانپزشک با آن رو به رو می‌شود. در این باره می‌توان به نکات زیر توجه کرد:

• عمر آمالگام از کامپوزیت بیشتر بوده و هزینه آن هم کمتر است.
• ریسک عوارض جانبی ناشی از کامپوزیت نسبت به آمالگام کمتر بوده و ظاهر زیباترین هم دارد.

به این دلایل، معمولا از آمالگام برای ترمیم دندان‌های خلفی و از کامپوزیت برای درمان دندان‌های جلو استفاده می‌شود.

ترمیم دندان با گلاس آینومر

گلاس آینومر یک ماده شبیه به کامپوزیت است و با پرکننده‌های شیشه ساخته می شود. بزرگترین مزیت گلاس آینومر، آزاد شدن فلوئور از آن است که به سلامتی و دوام بالای دندان‌های مجاور کمک می‌کند. با این حال ترمیم با گلاس آینومر نسبت به کامپوزیت دوام کمتری دارد.

پر کردن یا ترمیم دندان با طلا

ترمیم دندان با طلا یک روش قدیمی برای درمان پوسیدگی دندان است. عمر این روش حتی از ترمیم دندان با آمالگام هم قدیمی‌تر می‌باشد. فلز طلا با وجود گران بودن، عمر بسیار بالایی داشته و می‌توان حتی تا ۲۰ سال روی آن حساب کرد. همچنین طلا با متابولیسم بدن انسان سازگاری زیادی دارد و به سختی می‌توان برای آن عوارض خاصی را پیش‌بینی کرد. ترمیم دندان با طلا باید به روش غیر مستقیم انجام شود.

ترمیم دندان با سرامیک

اگر ترمیم دندان با طلا را شکلی بهبود یافته، ولی گرانتر از آمالگام در نظر بگیریم، ترمیم دندان با سرامیک روشی متناظر بغا ترمیم دندان به کمک کامپوزیت، ولی سخت‌تر و گران‌تر است. مثل ترمیم دندان با طلا، ترمیم سرامیکی دندان نیازمند دو جلسه و روش غیرمستقیم است. همچنین سرامیک با وجود عمر بالاتر، هزینه بیشتری را هم به مراجع تحمیل می‌کند.

فرآیند و مراحل ترمیم دندان

تا به اینجا تا حد خوبی با روش‌ها و مواد مورد استفاده در ترمیم دندان اشنا شده‌اید. آیا تصمیم‌تان را برای ترمیم دندان گرفته‌اید؟ پس بهتر است هر چه سریع‌تر برای رزرو وقت به دندانپزشکان معتبر مراجعه کنید. مراحل کلی ترمیم دندان به این شکل است.

تصویر برداری با اشعه ایکس و معاینه اولیه

معمولا پیش از شروع کار، دندانپزشک نیاز به یک تصویر رادیولوژی OPG یا تصویر از نوع CBCT‌ دارد. ممکن است از شما خواسته شود این تصویر را قبل یا بعد از معاینه اولیه آماده کنید.

رزرو وقت ترمیم دندان

دندانپزشکان معمولا در همان جلسه اول ویزیت، کار ترمیم را شروع نمی‌کنند. این موضوع می‌تواند دلایل مختلف دندانپزشکی داشته یا صرفا، به دلیل پر بودن وقت‌های قبلی اتفاق بیفتد. با این حال در معاینه اولیه، اطلاعات پروفایل پرونده دندانپزشکی از وضعیت کلیه دندان‌های شما تهیه خواهد شد. بر اساس این پروفایل، زمان‌هایی را برای وقت ترمیم دندان یا درمان‌های دیگری که به آن‌ها نیاز دارید، در نظر می‌گیریم.

بیحسی موضعی

در تمام تکنیک‌های ترمیم دندان، باید روی دندان‌ها بیهوشی یا بیحسی موضعی انجام شود. برای این کار، داروهای خاصی درون سقف دهان و لثه‌ها و استخوان فک تزریق می‌شود. این داروها کاملا جلوی هرگونه احساس دردی را خواهد گرفت. البته ترمیم دندان به صورت کلی درمان دردناکی نیست.

تراشیدن بافت های دندان پوسیده و قرار دادن مواد ترمیمی

پس از بیحس شدن دندان* کار تراش دادن مینا و عاج شروع می‌شود. این کار باید تا حدی انجام شود که کاملا نسوج پوسیده یا آسیب دیده از دندان حذف شوند. پس از تراش کامل، دندان‌ها با سرم و مواد ضدعفونی شسته خواهند شد. در ترمیم سطحی دندان نیاز به کار بیشتری نیست. ولی در ترمیم‌های عمیق از دایکال برای کف بندی و یک لایه گلاس آینومر برای جلوگیری از تحریک پالپ توسط کامپوزیت هم استفاده می‌کنیم.

همچنین اسید مخصوص جهت تمیز کردن و افزایش قدرت چسبندگی کامپوزیت به دندان که با نام اچینگ شناخته می‌شود هم ممکن است استفاده شود. در صورتی که قصد ترمیم دندان با آمالگام را داشته باشیم، باید کمی ناحیه ترمیمی را بیشتر تراش دهیم.

پس از شستشوی مجدد مینای دندان باید خشک شده شود. سپس با باندینگ روی جدار حفره و خشک کردن آن با لایت کیور آبی، می‌توانیم به صورت لایه لایه کامپوزیت را در حفره قرار دهیم. لایت کیور پس از هر لایه قرار دهی کامپوزیت برای خشک کردن آن استفاده می‌شد.

پولیش و تصحیح شکل دندان

در انتها کامپوزیت کاملا حفره را پر می‌کند. ولی هنوز ترمیم دندان به اتمام نرسیده است. با به به پایان رسیدن مرحله قبلی، باید روی دندان به خوبی تراش خورده تا با شکل دندان متناظر در فک بالا هماهنگ و با دندان‌های کناری هم اندازه شود. در انتها روی دندان پولیش خورده و مراحل ترمیم دندان به پایان می‌رسد.

عوارض ترمیم دندان

بروز مشکلات ثانوی پس از اتمام درمان دندانپزشکی غیرممکن نیست. با این حال تمام این مشکلات را می‌توان به کمک کمی همکاری با دندانپزشک قابل جلوگیری هستند. عوارض رایجی که معمولا بعد از ترمیم دندان پیش می‌آیند شامل این موارد هستند:

حساسیت دندان ها به فشار و دما

حساسیت دندان به عوامل تحریک‌کننده خارجی موضوع غیرمنتظره‌ای نیست. این مشکل خصوصا زمانی که عمق پوسیدگی زیاباشد قابل پیش بینی است. همچنین در برخی افراد، حساسیت با استفاده از کامپوزیت ممکن است تشدید شود.

بهترین توصیه مرکز دندانپزشکی آمیتیس به شما این است که پس از ترمیم دندان خود، تا ۴ ساعت از خوردن یا آشامیدن نشویدنی‌های خیلی خنک یا داغ خودداری کنید. همچنین تا یک روز به دندان‌های خود فشار نیاوردید. اگر پس از ۳۶ ساعت همچنان احساس درد یا تحریک‌پذیری در دندان‌های خود اشتید با دندانپزشک خود تماس بگیرید.

بلندی یا کوتاهی دندان‌ها

پس از ترمیم، دندان‌پزشک با کمک قالب و تراش، سعی می‌کند تا دندان را کاملا مطابق قالب دندان رو به رو و اندازه دندان کنار شکل دهد. با این حال در صورتی که هنگام بستن فک احساس فشار می‌کنید، در همان مطب مشکل خود را به دندانپزشک بگویید.

عوارض ترمیم دندان در بارداری

دندانپزشکی و ترمیم دندان در دوران بارداری یک چالش بزرگ برای مادران و دندانپزشکان است. در حالت کلی، منع خاصی برای دندانپزشکی و ترمیم دندان در دوران بارداری وجود ندارد. در واقع، برخی از درمان‌ها مانند عصب‌کشی در دوران بارداری باید بلافاصله انجام شوند. ترمیم دندان هم به دلیل برطرف‌کردن ریسک بروز عفونت باید جدی گرفته شود. چرا که ریسک عفونت و ورود آن به خون برای مادران یک موضوع جدی است.

در بسیاری از دستورالعمل‌ها عدم استفاده از آمالگام در دوران بارداری برای ترمیم توصیه شده است. جیوه موجود در آمالگام با وجود بی‌ضرر بودن، ممکن است ریسک‌هایی برای جنین داشته باشد. به همین دلایل استفاده از کامپوزیت برای مادران باردار دارای اولویت است.

گذشته از مواد مورد استفاده برای ترمیم دندان، بی حسی دندان در بارداری یک نگرانی برای دندانپزشکان و متخصصان است. به همین دلیل معمولا برای بیحسی در این دوران، از لیدوکائین (در گروه B) و در صورت ضرورت از بوپیواکائین و مپی واکائین استفاده می‌شود. استفاده از پریلوکایین و آرتیکایین، در مادران باردار به دلیل ریسک اسپاسم عضلات صاف ممنوع است.

با این حال، به دلیل کاهش حداکثری ریسک، از خانم‌هایی که قصد باردار شدن دارند، خواسته می‌شود تا پیش از بارداری، تمام مشکلات دندان‌های خود را شناسایی و برطرف کنند. همچنین در طول دوران بارداری، کاملا به رعایت نکات بهداشتی و مراقبتی دهان و دندان عنایت داشته تا نیازی به انجام درمان غیرضروری‌ای نشوند.

مراقبت های پس از ترمیم دندان

حال که ترمیم دندان خود را انجام دادیه‌اید، باید به چند نکته برای کاهش عوارض و مراقبت از دندان‌های ترمیم شده دقت کنید:

• تا چند ساعت بعد از ترمیم با آمالگام نباید چیزی را جویده و یا به دندان فشار بیاورید. آمالگام تازه نسبت به فشار حساس است و به راحتی دچار شکستگی و ترک می‌شود. تا یک روز سعی کنید رد طرفی که ترمیم شده است چیزی را نجوید.
• در صورتی که از کامپوزیت برای ترمیم دندان استفاده کرده‌اید، مواظب اثر نوشیدنی‌های رنگی روی آن باشید. تا یک روز بعد از نوشیدن چای یا قهوه، بلافاصله دندان ترمیم شده با کامپوزیت را بشویید.
• نخ کشیدن روی دندان‌های ترمیم شده یا مسواک زدن روی آن را در روز اول با دقت و ملایمت انجام دهید.
• کمی حساسیت و درد بعد از نوشیدن مایعات خنک یا داغ در دندان ترمیم شده طبیعی است. البته سعی کنید آن را تحریک نکنید. حساسیت خفیف در برخی موارد تا یک ماه هم به درازا کشیده است. اما اگر احساس درد ضربان‌دار داشتید، باید آن را جدی گرفته و حتما به دندانپزشک اطلاع دهید.
• احساس کاذب بلندی در دندان معمولا به خاطر بی‌حس بودن آن است. خیلی سعی نکنید تا به خاطر آن، به دندان خود فشار بیاورید. ولی اگر با کشیدن زبان خود روی آن احساس تیزی داشتید، مجددا به کلینیک مراجعه کنید. (البته این کار را زیاد انجام ندهید)
• در صورت تغییر رنگ یا شکل ترمیم باید مجددا به کلینیک مراجعه کنید.
• برخورد قاشق‌های فلزی به ترمیم آمالگام یا گاز گرفتن فویل آلومینیوم به آن باعث ایجاد توعی جریان الکتریکی ضعیف می‌شود. در برخی افراد این موضوع درد زیادی را ایجاد می‌کند. در صورتی که رد آن شما را خیلی اذیت می‌کند شاید بد نباشد نوع ترمیم خود را عوض کنید.

هزینه انواع روش‌های ترمیم دندان

در حال حاضر برای هر ترمیم دندان، باید حدود انتظار یک میلیون تومان هزینه را داشته باشید. این موضوع بسته به شدت پوسیدگی و نوع ماده مورد استفاده ممکن است متفاوت باشد. همچنین گاهی هنگام ترمیم ممکن است متوجه شویم پوسیدگی به ریشه رسیده و باید درمان ریشه انجام شود.

بهترین دندانپزشک برای ترمیم دندان در شمال شرق تهران ( پاسداران )

ترمیم دندان را تقریبا هر متخصص دندانپزشکی یا دندانپزشک عمومی می‌تواند انجام دهد. در واقع مهمترین عامل رد کیفیت کار ترمیم یک دندانپزشک، قدرت دست و تسلط وی، به همراه تجربه ایشان می‌باشد. بهترین راه برای انتخاب بهترین دندانپزشک، مشاهده نمونه‌کارهای قبلی انجام شده توسط وی، نظرات کسانی که به ایشان مراجعه کرده‌اند و طول سابقه فعالیت دندانپزشک است.

جمع بندی

ترمیم دندان رایج‌ترین نوع از درمان‌های دندانپزشکی است. با ترمیم به موقع دندان‌ها، می‌توانید از آسیب بیشتر به دندان‌ها پیگیری کنید. بهترین راه برای جلوگیری از پوسیدگی و نیاز به ترمیم دندان، این موارد هستند:

• در صورتی که بین دندان‌ها فاصله‌ی زیادی حس می‌کنید، برای پر کردن آن به دندانپزشکی مراجعه کنید. این فاصله‌ها فضای خوبی برای رشد بالکتری‌ها هستند.
• سالی دو بار برای جرم‌گیری به کلینیک مراجعه کنید. جرم که تقریبا روی دندان‌های همه افراد وجود دارد، حتما زمینه پوسیدگی را فراهم می‌کند.
• دو مسواک در روز، نخ دندان و دهانشویه را هیچوقت کنار نگذارید.

آیا سوال دیگری هست که به پاسخ آن نرسیده باشید؟ سوالات خود را در قسمت نظرات وارد کنید تا پزشکان مرکز تخصصی دندانپزشکی آمیتیس پاسخ شما را در سریع‌ترین زمان ممکن ارائه کنند.